دود غلیظ سیگارهای قاچاق!

رئیس مرکز برنامه ریزی و نظارت بر دخانیات کشور اظهار کرد: همواره پدیده شوم قاچاق کالا از مسائل و مشکلات همه کشورها محسوب می شود، اما در کشورهای رو به توسعه معضل جدی تری به شمار می رود.
همواره پدیده شوم قاچاق کالا از مسائل و مشکلات همه کشورها محسوب می شود، اما در کشورهای رو به توسعه معضل جدی تری به شمار می رود. موضوع قاچاق از آن جهت مذموم شناخته می شود که بر جریان اقتصاد کشورها سایه افکنده و آثار منفی و مخربی بر جای می گذارد از جمله اخلال در سیاست های اقتصادی، کمک به افزایش فقر، تسهیل انحصار و رانت خواری، مشکلات پولی و موارد دیگر.
بی شک این تبعات منفی موجب اختلال در فرآیندهای مختلف جوامع شده و در نتیجه عدم توازن و تعادل در نظام اجتماعی و اقتصادی کشورها را به همراه داشته و می تواند توسعه همه جانبه را دچار کندی و حتی متوقف نماید.
لذا از این رو مداقه در آثار زیان بار این معضل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی کشور بر هیچ کس پوشیده نیست، به نحوی که مبارزه جدی و مستمر و همه جانبه با پدیده شوم قاچاق همیشه جزء منویات مقام معظم رهبری بوده است به طوریکه ایشان با صراحت و شفافیت در سال ۱۳۸۱ فرمودند: «بر همه دستگاه هایی که به نحوی می توانند در امر مبارزه دخیل باشند، واجب است که سهم خود ر ا در این مبارزه ایفا کنند و عزم جدی بر این باشد که جنس قاچاق از پیش از مبادی ورودی تا محل عرضه آن در بازار آماج اقدامات گوناگون این مبارزه قرار بگیرد.»
برای مبارزه با معضل قاچاق و جعل، قوانین، آیین نامه ها، دستورالعمل ها و اقداماتی از جمله تشکیل ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز(مصوب سال ۱۳۹۲)، قانون جامع کنترل دخانیات (مصوب ۱۳۸۵)، مصوبه شماره ۸۰۶۸۱ هیئت وزیران پیرامون انتزاع وظایف حاکمیتی از شرکت دخانیات ایران و واگذاری آن به وزارت صنعت، معدن و تجارت (مرکز برنامه ریزی و نظارت بر دخانیات کشور)، دستورالعمل های صادره از سوی این مرکز و همچنین قوانین برنامه پنجم و ششم توسعه به خصوص تبصره ۳ ماده ۱۰۲ قانون برنامه پنجم توسعه مبنی بر تبدیل واردات به تولید داخلی با برند اصلی و توازن تولید در داخل با مصرف و ضوابط و مقررات دیگر.
قاچاق سیگار به تازگی در کشور به شدت رو به افزایش گذاشته و باعث آسیب رساندن به تولیدات داخلی شده است. برای شفاف شدن پیرامون این موضوع با رئیس مرکز برنامه ریزی و نظارت بر دخانیات کشور گفت و گویی انجام شده است.
عطاء الله معروف خانی رئیس مرکز برنامه ریزی و نظارت بر دخانیات کشور در گفت و گو با «رسالت» درباره میزان مصرف دخانیات در کشور بیان کرد: با توجه به اینکه بر اساس اطلاعات آماری قابل اتکا برآورد مصرف در کشور به صورت سالانه حدود ۶۵ تا ۷۰ میلیارد نخ برآورد شده است، پرواضح است که مابه التفاوت ۱۵ تا ۲۰ میلیارد نخ از محل قاچاق تأمین می گردد تا شرایطی مهیا شود که تسهیل در فرآیند تولید داخلی فراهم شود.
وی افزود: علاوه بر تأمین برآورد مصرف از طریق تولیدات داخلی و اخذ عوارض و مالیات حائز اهمیت از این بابت، با اعمال سیستم کنترل هایداخلی و انجام آزمایشات میدانی و به حداقل رساندن ضرر و زیان محصولات دخانی به ترتیب وضعیت اقتصادی کشور بهبود یافته و سلامت آحاد مردم جامعه نیز به درستی تأمین می شود. در غیر این صورت با ورود محصولات قاچاق دخانی ضربات جبران ناپذیری بر پیکره اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی کشور وارد شده و سلامت مصرف کنندگان نیز با خطر جدی مواجه می شود.
معروف خانی تصریح کرد:در تولید تنباکو نیز مانند سیگارت برآورد مصرف در کشور حدود ۹ تا ۱۳ هزار تن تخمین زده شده است و لیکن فقط ۵ تا ۶ هزار تن در داخل کشور تولید و واردات شده و مابقی به صورت قاچاق وارد و توزیع می گردد که باید نگرش منطقی و اصولی به این امر معطوف نمود.
وی درباره افزایش قاچاق سیگار در کشور گفت: تفاوت مقدار تولید و مصرف، افزایش قاچاق سیگار را باعث خواهد شد. وجود مرزهای مشترک گسترده کشور که امکان کنترل آن مشکل بوده و از طرفی عدم کنترل و نظارت بر تولید کالاهای دخانی در کشورهای همسایه از جمله عراق، امارات متحده عربی و پاکستان با کیفیت پایین و قیمت ارزان تولید شده و بدون پرداخت هرگونه مالیات و عوارض به کشور وارد می شود که مورد استقبال دهک های پایین قرار می گیرد.
وی ادامه داد: برای پیشگیری و جلوگیری از افزایش قاچاق محصولات دخانی در کشور یکی از مهم ترین عوامل، فرهنگ سازی از سوی مراجع ذی مدخل و اطلاع رسانی در مورد تأثیرات منفی این معضل بر اقتصاد و سلامتی مردم جامعه است.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا در حوزه مبارزه با کالاهای داخلی قاچاق نظارت خاصی صورت نمی گیرد، گفت: موضوع قاچاق کالا و ارز در کشور بسیار گسترده بوده و انواع کالاهای مختلف به طور مستمر و روزانه به کشور وارد می شود و با توجه به اینکه محصولات دخانی در اولویت آخر امر مبارزه با قاچاق کالا قرار دارد؛ ضرورت وجود کانال های کنترلی و نظارتی در مسیر تولید تا توزیع این محصولات به شکل های مختلف محرز است. معروف خانی اظهار کرد: به لحاظ پیچیدگی های موجود در پروسه تولید، توان زیادی از حاکمیت صرف مسائل حاشیه ای شده و همانند سایر کالاهای مصرفی نظارت جدی در حوزه مبارزه با کالای دخانی قاچاق، دستخوش مشکلات عدیده ای شده است و وقتی تولید ۵۰ میلیارد نخ و مصرف بیشتر از ۷۰ میلیارد نخ باشد، مابه التفاوت حداقل ۲۰ میلیارد نخ و نیاز مصرف بازار قطعا از طریق قاچاق یا جعل تولیدات تأمین می شود.
وی با اشاره به تأثیرات افزایش مالیات و افزایش قاچاق محصولات دخانی بر تولیدات داخلی بیان کرد: افزایش مالیات به منظور اعمال سیاست های کلان کشور در جهت کاهش مصرف کالای دخانی در سطح جامعه است که این افزایش مالیات باعث افزایش قیمت تولیدات رسمی داخلی شده و بالطبع مصرف کنندگان دهک های پایین تمایل بیشتری به کالاهای دخانی بی کیفیت و با قیمت پایین تر خواهند داشت که اغلب به صورت قاچاق وارد کشور می شوند. ضمن اینکه افزایش قاچاق تأثیرات زیانبار بر بدنه تولید می گذارد و در صورت رفع مشکلات موانع تولید، کاهش چشمگیر قاچاق را شاهد خواهیم بود.
معروف خانی با اشاره به فروش سیگار با قیمت مضاعف و بیشتر از قیمت درج شده روی پاکت سیگارها گفت: بر اس اس ضوابط قیمت گذاری کالا و خدمات، قیمت محصولات دخانی تابع شرایط عرضه و تقاضا بوده و توسط واحدهای تولیدی با رعایت ضوابط و شرایط قیمت گذاری کالاها و خدمات تعیین می شود و در این راستا از سوی تولیدکنندگان برابر ضوابط و قیمت تمام شده محصولات حاشیه سود فروش حلقه های فروش از جمله عمده فروشی و خرده فروشی تعیین و اعلام می گردد و قیمت فروش مصرف کننده نیز با احتساب قیمت تمام شده کالا و سودهای قانونی محاسبه و بر روی پاکت درج می شود.
رئیس مرکز برنامه ریزی و نظارت بر دخانیات کشور تصریح کرد: واحدهای صنفی می بایست به قیمت درج شده روی پاکت ها، محصولات دخانی را به فروش برسانند و فروش بالاتر از قیمت درج شده تخلف گرانفروشی محسوب شده و برابر قانون تعزیرات با متخلف برخورد می شود. در حال حاضر عمده محصولات تولیدی سیگارت به قیمت تعادل بازار رسیده اند و در بعضی از مواقع به علت عرضه بیشتر و نبود تقاضا قیمت بازار در هر کارتن حدود یکصد هزار تومان پایین تر از قیمت فروش مصوب و مندرج روی پاکت است و تعداد کمی از برندها حاشیه سود بیشتر از حد معمول دارند که تقاضا برای برندهای مذکور خیلی بیشتر از عرضه بوده و عدم عرضه یا عرضه کمتر آن نیز به دلایل مشکلات تأمین مواد اولیه است.
معروف خانی در پایان سخنانش بیان کرد: برابر برنامه ریزی های انجام شده با تولیدکنندگان و با رفع مشکلات تأمین مواد اولیه با عرضه بیشتر محصولات مورد نیاز مصرف کنندگان، قیمت به حالت تعادل خواهد رسید. مرکز برنامه ریزی و نظارت بر دخانیات کشور ضمن تأمین نیاز مصرف مشتریان و مصرف کنندگان محصولات دخانی با کمترین ضرر و زیان، اخذ قانونی عوارض و مالیات و تلاش در راستای رفع موانع تولید، نگرش ویژه ای به مبارزه جدی و مستمر با پدیده شوم قاچاق داشته که نحوه فعالیت، صدور بخشنامه های متعدد، حضور بازرسان سازمان های صنعت، معدن و تجارت در استان ها و این مرکز در بازار تهران و اماکن دیگر گواه بر این مدعاست.